تجهیزات سیستم اعلام حریق طبق استانداردهای BS 5839 و کابلکشی این تجهیزات طبق استاندارد BS 6207 انجام میگیرد. به طور کلی میتوان سیم های مدار اعلام حریق را به دو گروه کابلهایی که بعد از آشکار شدن حریق استفاده نمیشوند مانند کابلهای دتکتورها و شستی ها و کابل هایی که بعد از کشف حریق استفاده میشوند مانند کابل های منبع تغذیه و آژیرها و چراغ ها تقسیم کرد.
در حالت کلی میتوان برای هر دو گروه کابل 1.5 میلی متر مربع با روپوش و عایق پروتودور استفاده کرد ولی در مکان هایی که امکان ضربه یا ساییدگی و جویده شدن توسط حیوانات وجود دارد باید کابل ها را حفاظت مکانیکی کرد. میتوان در مورد سیم های آژیرها و چراغ ها برای حفاظت، آنها را داخل دیوار زیر حداقل 12 میلی متر گچ به صورت توکار گذاشت. کابلهای سیستم اعلام حریق باید جدا از سایر کابل ها سیم کشی شوند. تست کابل ها توسط اهم متر انجام میشود و در صورت استفاده از مگا اهم سنج باید تمام تجهیزات اعم از دتکتور، آژیر، پانل کنترل و… را از مدار باز کرد تا ولتاژ تست بالا به آنها آسیب نرساند. کابلکشی سیستم های عادی به صورت رادیال یا خطی و کابل کشی سیستم های هوشمند به صورت حلقوی انجام میگیرد. در انتهای مسیر زونها همیشه یک مقاومت موازی با خط که مقدار آن معمولا 4.7 یا 6.8 کیلو اهم است متصل میکنند یا از واحد انتهای خط AEOL استفاده مینمایند.
مشخصات کابل سیگنال:
کابل سیگنال جهت اتصال به تمامی عناصر مدار به غیر از کابل تغذیه شامل میباشد. بدین منظور از کابل های سه رشته ای با سطح مقطع 1.5 یا 2.5 میلی متر مربع استفاده میشود. در صورتیکه طول مسیر کابل در هر زون کمتر از 1000 متر باشد از کابل با مقطع 2.5 میلی متر مربع استفاده میشود.
نوع کابل سیگنال با توجه به محل عبور کابل تعیین میگردد. در صورتیکه کابل از مناطق با نویز زیاد عبور نماید. مانند کابل برق فشار قوی یا کابلهای مخابرات در اینصورت از کابل شیلد دار (نوع متداول cY (1) Ys) استفاده میگردد و در غیر این صورت از کابل معمولی. درجهی نویز این کابل 1 میباشد. کابل سیگنال روکار یا داخل لوله میبایست قدرت تحمل 30 دقیقه حریق را داشته باشد.
دیود نوری مجزا:
واحدی مستقل شامل دیود نوری برای هشدار دیداری برای نمایش وضعیت عادی، اتصال کوتاه یا قطع مدار جهت استقرار در محل های دور از تابلوی کنترل مرکزی که میتوانند در سیستم های هوشمند به کار گرفته شوند. بیست واحد از این گونه تجهیزات میتوانند به صورت مستقیم از طریق یک حلقه تغذیه شوند. در صورتی که تعداد بیشتری مورد نیاز باشند باید از طریق منبع تغذیه ی 24 ولتی جداگانه تغذیه شوند. این نوع واحدها میتوانند به گونه ای برنامه ریزی شوند که با یک یا چند وسیله ی ورودی فعال شوند. واحدهای دیود با هر یک از تجهیزاتی چون تابلوی کنترل مرکزی، خروجی مناطق، شستی ها و دتکتورها فعال میشوند. حلقه ی اتصال واحدهای دیود میتواند تا یک کیلومتر در صورت استفاده از سیم طول داشته باشد. در مدل های پر ظرفیت تا 500 لوکس، دیودها از نوع روکار با جعبه ای پلاستیکی هستند. انواع دیگر به صورت توکار بوده و قابلیت نصب در قوطی پریزها را دارند.
AEOL) Active End Of Line Unit):
در انتهای خط سیستم های اعلام حریق نصب میگردد و با کمک آن میتوان دتکتورهای عادی (غیر قابل آدرس دهی) را به سیستم های اعلام حریق هوشمند وصل کرد.
برنامه ریز دستی (Handle Programmer):
برای برنامه ریزی اجزای سیستم های اعلام حریق هوشمند استفاده میشود.
ابزارهای دیگری نیز مانند تست کننده ی مسیر (Loop Tester) و برد رله های کمکی و اسپلیتر زنگ و… وجود دارد که در سیستم های اعلام حریق در صورت نیاز استفاده میشوند.
مبدل ولتاژ:
مجموعه ای شامل ترانس تقلیل ولتاژ، یکسو ساز و خازن برای تبدیل ولتاژ 220 ولت متناوب به ولتاژ 24 تا 30 ولت مستقیم جهت استفاده در مدارهای اعلام حریق.
به طور معمول مبدل ولتاژ به عنوان منبع تغذیه ی اصلی در ساختار تابلوی کنترل مرکزی قرار میگیرد اما این مجموعه به طور مستقل و مجزا از تابلوی کنترل مرکزی نیز میتواند کاربرد داشته باشد. به عنوان مثال از این گونه مبدلها میتوان برای مگنت درهای اضطراری و حریق استفاده کرد.
حفاظ دتکتورها:
حفاظ دتکتور برای محافظت از دتکتور در اماکنی که احتمال آسیب های سهوی و عمدی زیاد است به کار گرفته میشود. بیمارستان های روانی، مراکز آموزشی، کارگاهها، خوابگاه ها و شبانه روزی ها از جمله این اماکن هستند که بهتر است تجهیزات دتکتوری مجهز به حفاظ مناسب باشند.
مدولهای رابط (Interface Module):
برای ارتباط و شناسایی اجزای قابل آدرس دهی سیستم به کار میرود. در بین دتکتورها و اجزای مدار، جهت عملکرد سوئیچ های بدون ولتاژ (کانتکت)، قرار میگیرد و وضعیت عملکرد هر زون را نشان میدهد. از کنتاکتهای آن جهت فعال شدن سیستم اطفاء، سیستم فراخوان آسانسور، توقف دهنده یا ارتباط با پانل های دیگر استفاده میشود.
مبدل مدار آدرس پذیر به متعارف:
در برخی حلقه های آدرس پذیر به دلیل پارهای ملاحظات لازم میآید که برای برخی فضاهای خاص از مدار و تجهیزات متعارف استفاده شود. برای به وجود آوردن چنین امکانی مبدلها به کار برده میشوند. از طریق این مبدلها میتوان تجهیزات متعارف را از طریق تابلوی کنترل مرکزی آدرس پذیر تغذیه نمود. این مبدلها یا بردهای میانجی دارای دو مدار تغذیه (قدرت) و تشخیص هستند.
مبدلها میتوانند برای هر دو مدار شعاعی و حلقوی سیستم های متعارف مورد استفاده قرار گیرند و به این وسیله شبکه های متعارف را به شبکه های آدرس پذیر یا هوشمند مرتبط سازند.
برد میانجی شبکه:
به کمک بردهای میانجی یا کارتهای شبکه میتوان چندین تابلوی کنترل مرکزی اعلام حریق را به هم مرتبط نمود. در این شبکه ها هر یک از تابلوهای کنترل میتوانند شبکه اعلام و هشدار اختصاصی خود را داشته باشند و نمایشگر آنها وضعیت محدودهی تحت کنترل خودشان را به صورت محلی نشان دهند و در عین حال میتوان تابلوی کنترل اصلی و نمایشگری برای نمایش وضعیت کل شبکه و سیستم در نظر گرفت.
طول کل کابل کشی در شبکه ی تابلوهای کنترل مرکزی اعلام حریق نباید از 2 کیلومتر تجاوز کند در غیر این صورت باید از تقویت کننده های کمکی میان راهی استفاده کرد و برای برقراری شبکه از فیبر نوری بهره برد. کارت های شبکه به صورت یک برد الکترونیکی در داخل هر یک از تابلوهای کنترل مرکزی قرار میگیرند.
برد میانجی سریال:
این کارت الکترونیکی در تابلوی کنترل مرکزی قرار گرفته و میتواند از طریق درگاه سریال بین تابلوی کنترل مرکزی و تجهیزات خارجی دیگر مانند پرینتر و یا سیستم مدیریت ساختمان ارتباط برقرار کند.
طول کابل مربوط به درگاه سریال نباید بیشتر از 10 متر باشد، اما تحت شرایطی میتوان تا 50 متر نیز از کابل سریال استفاده نمود. اما در این حالت سرعت انتقال داده کاهش خواهد یافت. درگاه های سریال ممکن است از نوع 9 پین یا 25 پین باشند.
رله ی خط:
نوعی واحد خروجی برای سوئیچینگ و راه اندازی تجهیزات کمکی با وظایفی مانند خاموش کردن دستگاه های گرمایشی و تهویه ی مطبوع برای جلوگیری از انتشار دود و حریق به سایر مناطق و تحریک مدارهای درهای حریق و درهای اضطراری خروجی و یا کنترل شیرهای سوخت.
این رله ها میتوانند از طریق تابلوی کنترل مرکزی، شستی ها و دتکتورهای حریق به صورت تکی یا گروهی در مدار قرار گرفته و عملیات سوئیچینگ برای راه اندازی سیستم های مختلف را به عهده گیرند. رله ها میتوانند از نوع آدرس پذیر باشند. رله ها دارای تیغه های باز یا بسته هستند که بنا به ضرورت در مدار قرار میگیرند.
بردهای کمکی خروجی و ورودی:
برای توسعه ی عملکرد بردهای اصلی تابلوی کنترل مرکزی میتوان از انواع بردهای کمکی قابل برنامه ریزی چند راهه برای اتصال خروجی ها و ورودی های شبکه ی اعلام حریق استفاده نمود. هر یک از این بردها شامل چندین رله هستند که هر یک میتوانند با تیغه های باز و بسته عملیات کلید زنی را انجام دهند.
ولتاژ تغذیه این برد 24 ولت مستقیم است و جریان آن در حالت آماده به کار 3 میلی آمپر و در حالتی که کلیه ی رله ها در مدار استفاده قرار میگیرند برابر 130 میلی آمپر است. ظرفیت گذر جریان از هر تیغه 2 آمپر تحت ولتاژ 30 ولت مستقیم یا متناوب است. هر تیغه ی رله دارای یک دیود نوری قرمز رنگ به علامت عمل نمودن آن است.
تجهیزات ورودی و خروجی:
انواع تجهیزات با عملکرد رله گونه که در سیستم اعلام حریق برای کنترل درها، دمپرها، سوئیچ های جریان آب، دتکتورها، شستی ها و آژیرها مورد استفاده قرار میگیرد. این گونه تجهیزات قابل برنامه ریزی هستند و قابلیت کاربرد در سیستمهای آدرس پذیر و هوشمند را دارا میباشند.
مدولهای رابط (Interface Module):
برای ارتباط و شناسایی اجزای قابل آدرس دهی سیستم به کار میرود. در بین دتکتورها و اجزای مدار، جهت عملکرد سوئیچ های بدون ولتاژ (کانتکت)، قرار میگیرد و وضعیت عملکرد هر زون را نشان میدهد. از کنتاکت های آن جهت فعال شدن سیستم اطفاء، سیستم فراخوان آسانسور، توقف دهنده یا ارتباط با پنل های دیگر استفاده میشود.
مبدل مدار آدرس پذیر به متعارف:
در برخی حلقه های آدرس پذیر به دلیل پارهای ملاحظات لازم می آید که برای برخی فضاهای خاص از مدار و تجهیزات متعارف استفاده شود. برای به وجود آوردن چنین امکانی مبدلها به کار برده میشوند. از طریق این مبدل ها میتوان تجهیزات متعارف را از طریق تابلوی کنترل مرکزی آدرس پذیر تغذیه نمود. این مبدلها یا بردهای میانجی دارای دو مدار تغذیه (قدرت) و تشخیص هستند.
مبدلها میتوانند برای هر دو مدار شعاعی و حلقوی سیستم های متعارف مورد استفاده قرار گیرند و به این وسیله شبکه های متعارف را به شبکه های آدرس پذیر یا هوشمند مرتبط سازند.
تکرارگر (Repeater):
در مواقعی که تکرار علائم حریق در مکان هایی غیر از محل تابلو اصلی مورد نیاز باشد از تکرارگرها استفاده میشود. تکرارگرها دارای LED های نشانگر مشابه تابلو اصلی میباشند و به ترمینالهای تابلو کنترل مرکزی وصل میشوند. ممکن است بعضی تابلوها امکانات اتصال تکرارگر را نداشته باشند. طرز اتصال آن در دیاگرام سیمکشی تابلو اصلی مشخص میشود.
محل نصب پانل آلارم اصلی از کف 1.1 تا 1.4 متر و فاصله ی جستجوی 61 متر بر طبق استاندارد میباشد. (NFPA72,Chapter 3)
مگنت نگهدارنده (Door Holder):
بر روی درهای معینی جهت جلوگیری از گسترش آتش در حین آتش سوزی نصب میشود. در صورت بروز حریق از باز ماندن در جلوگیری می کنند. طبق استاندارد تغذیه آن باید از منبع 24 ولت جداگانه انجام گیرد نه از برق 24 ولت تابلو چون مصرف آن بالاست.
سیستم های صوتی اعلام خطر:
این سیستم ها در دو نوع عادی و هوشمند ساخته شده اند و قادرند به طور اتوماتیک یا دستی در مواقع بروز حریق پیام اعلام خطر را از بلندگوهای مربوطه پخش نمایند.
سیستم های با ارتباط تلفنی و صوتی:
سیستم تلفن اضطراری دارای یک پانل تلفن اصلی و گوشی هایی میباشند که در محل های مورد نظر نصب میشوند. هنگام خطر میتوان با استفاده از گوشی ها به مرکز تلفن خبر داد یا مرکز تلفن میتواند به هر کدام از گوشی ها زنگ بزند. ارتباط بین گوشی ها نیز می تواند از طریق پانل اصلی تلفن برقرار باشد.