کار با مولتی متر دیجیتالی

مولتی متر دستگاهی است که با آن می توانید ولتاژ، آمپر، مقاومت و غیره را اندازه گیری نمود هر چند کاربرد های دیگری همچون: تست برقراری اتصال یا تست سلامت قطعات الکترونیکی و یا تست صحیح بودن عمل لحیم کاری را بررسی می کند. عده ای از افراد این دستگاه را به نام های ولت متر، اهم متر، آمپر متر نیز می گویند، ولی از آنجایی که دستگاه های جدید و پیشرفته تر شده اند و همه این قابلیت ها را با خود به همراه دارند، بهتر به نام مولتی متر یاد شود.

مولتی متر ها به دو دسته تقسیم می شوند که عبارت اند از: 

1- مولتی متر آنالوگ (عقربه ای) 

2 - مولتی متر دیجیتال 

مولتی متر های دیجیتال خود به دو  دسته تقسیم می شوند 1 - مولتی متر های معمولی 2 - مولتی متر های اتوماتیک

از مولتی متر های اتوماتیک می توانید در اندازه گیری جریان های متناوب AC، فرکانس، دما و... استفاده نماید اما به دلیل قیمت بالایی که دارد از این مولتی متر به ندرت استفاده می شود و به طور عموم از مولتی متر های معمولی استفاده می شود به همین دلیل در این مقاله به آموزش مولتی متر معمولی می پردازیم.

یکی از مزایایی مهم در مولتی متر اتوماتیک این است که Auto Range می باشد و نیاز به انتخاب به صورت دستی ندارد. 

کار با مولتی متر دیجیتالی معمولی 

1 - off یا خاموش 

اگر سکتور موجود بر روی مولتی متر در حالت قرار دارد یعنی مولتی متر شما خاموش است و لازم است برای شروع کار جهت آن را تغییر دهید، البته به یاد داشته باشید مولتی متر های اتوماتیک، بعد از مدتی که بلا استفاده بماند، خود خاموش شده و نیاز به راه اندازی مجدد نخواهد داشت. 

2 - ACV  اندازه گیری ولتاژ های متناوب:

همان طور که می دانید دو نوع ولتاژ وجود دارد که عبارت اند از: ولتاژ مستقیم یا DC ولتاژ متناوب AC یا همان که برق شهر را اندازه گیری می کند.

در صورتی که می خواهید ولتاژ مستقیم را اندازه گیری نماید لازم است سکتور را بر روی حالت DC قرار دهید و یا اگر می خواهید ولتاژ متناوب را اندازه گیری نماید لازم است به حالت AC قرار دهید.

نکته: برای اندازه گیری ولتاژ های کمتر از 200 ولت سکتور را روی عدد 200 قرار دهید و برای اندازه گیری ولتاژ برق شهر که 220 ولت است تا 750 ولت آن را روی عدد 750 قرار دهید.

3 - DCA اندازه گیری جریان های مستقیم:

برای این که جریان های مستقیم مهم چون جریان های باتری، آداپتور یا منابع تغذیه DC سکتور مولتی متر را در این محدود قرار دهید، به یاد داشته باشید برای اندازه گیری مقادیر زیاد جریان حتما سکتور را روی 10A قرار دهید.

4 - H FE یا ضریب تقویت ترانزیستور:

با استفاده از این قسمت از مولتی متر دیجیتال شما می توانید ضریب تقویب ترانزیستور را محاسبه نماید و همین طور برای تست سالم بودن ترانزیستور استفاده می شود. 

5 - ترمینال های موجود بر روی دستگاه مولتی متر دیجیتالی:

به طور معمول 2 تا 4 ترمینال ورودی بر روی دستگاه وجود دارد که هر کدام آن از کارایی ها خاصی برخوردار اند.

پایین ترین ترمینال: که با علامت COM نمایش داده شده است مفهوم پایه مشترک (منفی) را می رساند، و در همه اندازه گیری ها پراب مشکی رنگ در این قسمت قرار خواهد گرفت.

ترمینال وسطی: از این ترمینال برای اندازه گیری های کوچک در حد میلی آمپر استفاده می شود، در این قسمت پراب قرمز رنگ قرار خواهد گرفت.

ترمینال سوم: که با علامت 10A مشخص شده است زمانی که می خواهید جریان های بزرگی را در حد 500 ملی آمپر تا 10 آمپر را اندازه گیری کنید باید پراب قرمز رنگ در ترمینال قرار دهید. 

6 - رنج بیزر:

از رنج بیزر برای تعمییر دستگاه های الکترونیکی بسیار کاربردی می باشد، و می تواند بعد از تعمییر برای تست سلامت از این قسمت استفاده نماید.

7 - محدود اندازه گیری مقدار مقاومت:

مقاومت ها از جمله قطعات پر مصرف در الکترونیک می باشند برای اندازه گیری مقاومت ها سکتور مولتی متر را روی این قسمت تنظیم نماید.

8 - پراب های مولتی متر:

مولتی مترهای دیجیتال دو عدد پراب دارد که برای وصل مولتی متر به مدار یا قطعات استفاده می شود، یکی از پراب ها سیاه رنگ که برای به منفی مولتی متر که با علامت COM مشخص شده است متصل شود، پراب بعد قرمز است که اگر به ترمینال وسط وصل شود برای اندازه گیری ولتاژ، مقاومت، تست بازر و اندازه گیری جریان های کم استفاده می شود.

9 - DCV اندازه گیری ولتاژ های مستقیم:

برای اندازه گیری ولتاژ های مستقیم از 200MW تا 1000V سکتور مولتی متر را در این محدود قرار می دهیم.

چگونگی اندازه گیری ولتاژ:

جهت اندازه گیری ولتاژ با مولتی متر ابتدا نوع ولتاژ باید مشخص باشد که مستقیم است مانند باتری ها یا متناوب است مانند برق شهر، سپس سکتور مولتی متر را در رنج مورد نظر تنظیم کرده و پراب سیاه را در پایین ترین ترمینال و پراب قرمز را به ترمینال وسطی وصل نماید. 

تست فیوز با مولتی متر دیجیتالی: 

فیوز که رشته سیم باریکی است که برای حفاظت استفاده می شود تا زمانی که جریان بیش از حد فیوز از آن گذشته و فیوز بسوزد تا صدمه ای به دستگاه اکترونیکی وارد نشود به یاد داشته باشید قبل از تست اتصال کوتاه تنظیمات مولتی متر را به هم اتصال دهید باید صدای بارز شنیده شود در غیر این صورت ممکن است تنظیمات مولتی متر درست انجام نشده باشد.