مجموعه تجهيزاتي كه تعدادي ورودي و خروجي را بهم متصل ميكنند و نيز عملياتي همچون مراقبت، نظارت، فرمان قطع و وصل كليدها را بر عهده دارد پست فشار قوي ميگويند.
انواع پستها از لحاظ تبديل ولتاژ:
پست افزاينده
پست كاهنده
پست كليدي
حال اشاره مختصري ميكنيم به نقش پستهاي فوق در شبكه سراسري برق ايران:
پست افزاينده:
اين پست به عنوان بالابرنده ولتاژ ميباشد و عموماً در نيروگاهها نصب ميشود تا جهت انتقال، ولتاژ توليدي نيروگاهها را افزايش دهند تا افت توان در طول خطوط كاهش يابد زيرا همانطور كه مي دانيم تلفات با توان 2 جريان نسبت مستقيم دارد يعني اگر جريان دو برابر شود تلفات چهار برابر مي شود لذا براي انتقال توان خاص مورد نظر اگر سطح ولتاژ را افزايش دهيم مي توانيم جريان را كاهش دهيم كه اين امر منجر به كاهش تلفات مي شود.
پست كليدي:
اين پستها نقش ارتباطي را با پستهاي ديگر انجام ميدهند و در واقع امكان مانور در شبكه و تغيير آرايش شبكه به واسطه اين پستها ممكن مي گردد.
پستها از لحاظ ساختمان به سه دسته تقسيم ميشوند.
1. پستهاي داخلي: (پستهايي ميباشند كه كليه تجهيزات در فضاي سرپوشيده قرار دارند)
2. پستهاي خارجي: (تمام متعلقات و سيستم الكتريكي در يك فضاي باز قرار دارند و در واقع عايق بين قسمتهاي مختلف برق دار هوا مي باشد.)
3. پستهاي كپسولي (گازي): (تمام تجهيزات در يك محيط كپسولي فلزي با گاز sf6 قرار دارند در اين نوع پستها گاز SF6 به عنوان عايق استفاده مي شود.)
انواع پستهايي كه در شبكه برقدار سطوح مختلف نصب ميشوند به قرار زير ميباشند:
1. پست توزيع:
شامل پستهايي ميباشند كه در خطوط توزيع كه نسبت تبديل آن 20/0.4 كيلو ولت ميباشد بكار برده ميشود كه ترانس آن بر روي ستونهايي قرار ميگيرد. (پست هوايي) و يا درون اتاقكهايي در كنار خط 20 كيلو ولت قرار ميگيرند. (پست زميني)
2. پست فوق توزيع:
اين پستها با نسبت تبديل 63/20 كيلو ولت ارتباط دهنده خطوط انتقال با خطوط توزيع ميباشد.
3. پستهاي متحرك:
تمام تجهيزات اين پستها روي كفي تريلري نصب ميشود كه براي مواقع موقت مورد استفاده قرار ميگيرد و عموماً در شبكه توزيع بكار برده ميشود و به عنوان رزرو در مواقع بروز حادثه استفاده مي شوند.
4. پست GIS (Gas Insulation Sub Station)
اين پستها فضاي بسيار كمي را اشغال ميكنند در اين پست از گاز sf6 استفاده ميشود كه داراي خواص عايقي بالا و خنك كنندگي ميباشد. اين گاز را در ايزولاسيون تجهيزات پست بكار ميبرند، بطوريكه تجهيزات را درون لوله هاي قرار ميدهند و درون اين لوله گاز sf6 ميدمند در نتيجه تجهيزات پست خيلي بهم نزديك ميشود و در مجموع پست فضاي كمي را اشغال ميكند.
5. پستهاي انتقال:
اين پستها در ارتباط با انتقال انرژي الكتريكي به دور دست ميباشد كه نسبت تبديل آنها 400/230 يا 230/132 كيلو ولت ميباشد.
شينه بندي پست:
نحوه ارتباط فيزيكي فيدرهاي مختلف به يك باس بار و يا به يكديگر را شينه بندي گويند كه انواع مختلف دارد و عوامل مؤثري در انتخاب نوع شينه بندي نقش دارند كه به قرار زير ميباشد:
1. ظرفيت ولتاژ پست
2. قابليت اطمينان مورد نياز مصرف كنندگان
3. تعداد فيدرهاي تغذيه شونده و تغذيه كننده و نحوه ارتباط آنها با پستهاي مجاور
4. شرايط محيطي و نوع تجهيزات
5. موقعيت پست در سيستم
انواع شينه بندي پست ها:
1. شينه بندي ساده
2. شينه بندي انتقالي
3. شينه بندي يك و نيم بريكري
4. شينه بندي يك و نيم بريكري ناقص
5. شينه بندي دوبل باسبار
6. شينه بندي حلقوي