قبل از این که به این موضوع بپردازیم که اتوترانسفورماتور یا ترانس ایزوله چیست، باید به صورت خلاصه یک تعریف مختصر از ترانسفورماتور داشته باشیم.
ترانس ایزوله تشکیل شده است از یک هسته آهنی و دو رشته سیم عایق که این سیم ها به دور هسته آهنی پیچیده می شود و با اعمال کردن برق به دو سر یکی از رشته های سیم، در خروجی می توانیم از سیم دوم ولتاژ دریافت کنیم، به سیم پیچی که به آن برق ورودی اعمال می کنیم، سیم پیچ اولیه می گویند و به سیم دوم که خروجی از آن دریافت می کنیم سیم پیچ ثانویه می گویند؛
ترانسفورماتور های ایزوله چهار رشته سیم دارد یعنی دو ورودی و دو خروجی، و این دو سیم هیچ ارتباط الکتریکی با هم ندارند. برقی که در خروجی یا سیم پیچ ثانویه دریافت می کنیم، توسط میدان مغناطیسی ایجاد شده در هسته آهنی، با انرژی مغناطیسی منتقل می شود و از لحاظ الکتریکی عایق می باشد که به اصطلاح به این نوع ترانس ها، ترانسفورماتور ایزوله می گویند.
اتوترانسفورماتور چیست؟
اتوترانسفورماتو ها که به ترانس های صرفه ای نیز معروف هستند، کار ترانسفورماتور ایزوله را برای ما انجام می دهد با چند تفاوت که در پایین به مزایا و معایب آن خواهیم پرداخت.
اتو ترانسفورماتور ها بر خلاف ترانسفورماتور های ایزوله از یک سیم پیچ و یک هسته آهنی تشکیل شده است ولی مانند ترانسفورماتور های ایزوله، ورودی و خروجی دارند.
همانطو که در تصویر بالا مشاهده می کنید، اتو ترانس ها یک سیم پیچ دارند که می توانیم به ورودی آنها برق اعمال کنیم و در خروجی از آنها برق دریافت کنیم، در اتو ترانسفورماتور یک سر سیم، بین ورودی و خروجی مشترک است و یک رشته دیگر هم، به ورودی متصل می شود.
برای گرفتن خروجی هم از بین سیم پیچ انشعاب می گیریم و یک رشته خارج می کنیم.
همانطور که در اتوترانس بالا مشخص است چندین نقطه انشعاب گرفته است که نشان دهنده این است که ما در این اتو ترانسورماتور خروجی های مختلفی را می توانیم دریافت کنیم که به این مدل از ترانس ها، ترانس متغیر می گویند.
مزایای اتوترانسفورماتور نسبت به ترانسفورماتور ایزوله:
۱- مصرف سیم کمتر
۲- کاهش حجم هسته فلزی
و در نتیجه کوچک تر بودن اتو ترانس در مقابل ترانس ایزوله (با مشخصات ورودی و خروجی یکسان)
معایب اتوترانسفورماتور نسبت به ترانسفورماتور ایزوله:
۱- عدم ایزوله بودن، به این معنی که سیم اولیه و ثانویه از طریق اتصال الکتریکی، انرژی منتقل می شود.
۲- برق دار بودن سیم ثانویه، به این معنی که در ثانویه اگر به سیم دست بزنیم برق را احساس می کنیم.
ترانسفورماتور ایزوله دارای امنیت کامل است چون بین اولیه و ثانویه ارتباط الکتریکی وجود ندارد و به همین خاطر در مکان های حساس مانند بیمارستان ها و جاهایی که نباید برق گرفتگی رخ دهد این نوع ترانس ها استفاده می شود.
نتیجه گیری:
کدام نوع ترانسورماتور بهتر است؟
هر دو نوع کاربرد های خود را دارند و با توجه به محل نصب و مزایا و معایب انتخاب می کنیم.