مصرف زیاد انرژی در لامپهای رشته‌ای و نیز داغ شدن سریع آنها که خرابی زودرس و سوختن لامپ را سبب می‌شد، باعث شد که لامپ هایی با کیفیت و بازده بالا تولید گردد. لامپ های جدیدی ساخته شدند که مشکل لامپ های رشته‌ای را نداشتند. این لامپ ها با توان خروجی بالا و نور زیاد، درصد بیشتری از انرژی الکتریکی را به نورانی تبدیل می کنند.
لامپ فلورسنت نوعی لامپ تخلیه الکتریکی گازی است که با برق باعث تحریک بخار جیوه موجود در گاز آرگون و یا نئون می‌شود، که حاصل آن ایجاد پلاسمایی است که از خود پرتو فرابنفش ساطع می‌کند. سپس این پرتو توسط ماده فلورسنت به نور مرئی تبدیل می‌گردد.
تولید لامپ های فلورسنت را باید یکی از پیشرفت های مهم بشر در صنعت روشنایی دانست. چرا که این لامپ ها بودند که به یک باره صنعت روشنایی را متحول کردند و با طیف وسیع رنگ، هزینه پایین تولید و بازدهی بالای نوری خود توانستند جهان روشنایی را به یک باره تسخیر کنند. اما این لامپ ها نیز همانند دیگر ساخته های دست بشر می توانند سلاحی بالقوه برای تهدید بشریت باشند. از این رو است که باید با خطرات بالقوه و مضرات آنها آشنا شویم تا بهتر بتوانیم به مقابله با آن ها بپردازیم.
مزایا لامپ های فلورسنت:
1- میزان مصرف انرژی لامپ های کم مصرف معمولاً یک پنجم لامپ های تنگستنی است (۳ تا ۴ برابر کمتر)؛
2- به طور معمول ۶ الی ١۵ برابر عمر طولانی تری نسبت به لامپ های تنگستنی (رشته ای) دارند (طول عمر لامپهای کم‌مصرف بین ۶۰۰۰ تا ۱۵۰۰۰ ساعت است در حالی که طول عمر لامپهای رشته ای ۷۵۰ تا ۱۰۰۰ ساعت است.)
3- این لامپ ها در مقایسه با لامپ های رشته ای گرمای به مراتب کمتری تولید می کنند. این امر پر هزینه تر بودن لامپهای کم مصرف را جبران می نماید. چنانچه اگر کل لامپ های تنگستنی قدیمی در دنیا با لامپهای کم مصرف جایگزین گردند سالانه به میزان ۴٠۹ تراوات ساعت انرژی الکتریکی (٢/٣% مصرف جهانی برق) صرفه جویی خواهد شد.
معایب:
1- تأخیر در روشن شدن هنگام زدن کلید، بر خلاف لامپ های معمولی (البته در مدل های جدید این تاخیر خیلی کم شده است)
2- ایجاد خطر برای سلامت انسان ها به دلیل انتشار اشعه ماوراء بنفش (UV) و نور آبی
3- لامپ های کم مصرف مانند همه لامپ های فلورسنتی حاوی جیوه می باشند (غالباً ٥ میلی گرم) که باعث پیچیده تر شدن مراحل نابودسازی و بازیافت آنها می شود. بنابراین نابود سازی غیر اصولی این لامپ ها و رها کردن یا شکستن آنها در طبیعت منجر به آلوده شدن خاک، آب و هوا خواهد شد.
4- انتشار گازهای گلخانه ای: نتیجه تحقیقی در کانادا نشان می دهد که اگر تمامی خانه های ایالت کبک بجای لامپ های تنگستنی از لامپ های کم مصرف استفاده نمایند، این امر منجر به افزایش انتشار تقریبا ٢٢٠ هزار تن گاز CO2 (معادل CO2 منتشر شده سالانه بیش از ۴٠ هزار خودرو) در این ایالت می شود.
5- ایجاد رنگ پریدگی در وسایلی که حساس به اشعه UV هستند (پارچه، فرش و...)
6- کاهش قدرت نوردهی با گذشت زمان؛
7- قابل استفاده نبودن در خارج از ساختمان؛
8- قابل استفاده نبودن در سرپیچ های دیمر دار؛
9- یکی دیگر از معایب لامپ های کم مصرف اثرات منفی آن بر روی بینایی می باشد که می تواند در مدت طولانی باعث بروز بیماری های چشمی گردد.
به یاد داشته باشید اثر گذاری این لامپ ها زمانی نمایان می شود که فرد برای مدت زمان طولانی در معرض نور این لامپ ها قرار گیرد.
پیشرفت روز افزون صنعت روشنایی، نسل جدیدی از لامپ های کم مصرف با تکنولوژی LED به بازار عرضه شد که در مقالات بعدی به طور تکمیلی در مورد مزایا و معایب این لامپ ها صحبت خواهیم کرد.
در حال حاضر به تدریج لامپ ال ای دی جایگزین لامپ های کم مصرف خواهد شد. شرکت مازی نور، محصولات روشنایی پارس شعاع توس، شرکت امید پدیده، شرکت افراتاب و شرکت پارس شهاب و... از برترین برندهای تولید کننده انواع مختلف لامپ ال ای دی (led) در بازار امروز هستند.